Theo một đánh giá cách đây không lâu của tổ chức bảo tồn động thực vật thiên nhiên quốc tế (FFI) chương trình Việt Nam, nhiều loại di sản thiên nhiên tại Việt Nam đang bị đe dọa nghiêm trọng và dần mất đi. Hiện FFI Chương trình Việt Nam đang ưu tiên nhắm vào việc bảo tồn các loài linh trưởng đang bị đe dọa tuyệt chủng phân bố tại một số khu vực bị chia cắt trên các dãy núi đá vôi phía Bắc, dãy Trường Sơn và Tây Nguyên.

Cũng theo báo cáo của chương trình này, Việt Nam ghi nhận 25 loài linh trưởng, trong đó có 5 loài đặc hữu (không tìm thấy ở nơi nào khác) đang bị đe dọa nghiêm trọng theo danh lục đỏ các loài bị đe dọa của Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN).

Fauna & Flora International (FFI) là tổ chức bảo tồn động thực vật thiên nhiên quốc tế, trong đó FFI Chương trình Việt Nam là hoạt động bảo tồn các loại linh trưởng và thực vật đang bị đe dọa, giáo dục môi trường đổi mới và thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng trong việc bảo tồn. Bảo tồn linh trưởng đang bị đe dọa là phần khung của hầu hết chương trình FFI tại Việt Nam. Một số loài linh trưởng do FFI thống kê năm trong chương trình bảo tồn:

Voọc Cát Bà: Vườn quốc gia Cát Bà có quần thể duy nhất còn lại của Voọc Cát Bà (tối đa 55-65 cá thể) đang đứng bên bờ vực tuyệt chủng do săn bắn và du lịch không bền vững. Đây là loài linh trưởng hiếm nhất châu Á, đồng thời không có ở bất cứ nơi nào khác trên thế giới, chỉ còn tồn tại duy nhất ở quần đảo Cát Bà (Hải Phòng). Hiện FFI đang làm việc với Vườn quốc gia để hỗ trợ nghiên cứu voọc và tuần tra bằng thuyền.

Voọc Cát Bà đang đứng bên bờ vực tuyệt chủng do săn bắn và du lịch không bền vững

Vượn đen má trắng Bắc: Phân bổ tại 8 khu bảo tồn của Việt Nam, quần thể lớn nhất là ở Vườn quốc gia Pù Mát, Nghệ An. Theo một số nguồn nghiên cứu khoa học, loài vượn má trắng có nguy cơ tuyệt chủng cao, được xem là "lãng mạn nhất" trong số các loài linh trưởng vì chúng có thể tán tỉnh và giao phối với các bạn tình của mình bằng những bài hát.

Vượn đen má trắng Bắc ở Rừng quốc gia Pù Mát

Voọc mông trắng: Toàn cầu chỉ còn 250 cá thể và được tìm thấy tại 4 tỉnh của Việt Nam, đang gặp nguy hiểm. Theo nghiên cứu của FFI tại rừng ở huyện Kim Bảng (Hà Nam), khu rừng duy nhất trong quần thể khu du lịch trọng điểm quốc gia Tam Chúc, tập trung khoảng 100 cá thể voọc mông trắng. Khu vực này từ nhiều năm đã được địa phương khai thác đá vôi phục vụ sản xuất xi-măng, dẫn tới môi trường sống của voọc mông trắng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Hiện FFI đang đề xuất với chính quyền địa phương để thành lập khu bảo tồn để ngăn chặn sự đe dọa từ khai thác.

_{^{Voọc mông trắng tại Kim Bảng - Hà Nam đang đối mặt với việc mất sinh cảnh do hoạt động khai thác đá vôi sản xuất xi măng}}

Chà vá chân xám: Năm 2016, 500 cá thể chà vá chân xám đã được phát hiện tại tỉnh Kon Tum - là 1 trong những quần thể lớn nhất của loài linh trưởng cực kỳ nguy cấp này và chỉ được tìm thấy ở Việt Nam. FFI đang hỗ trợ thành lập khu bảo tồn Kon Plong.

Chà vá chân xám

Vượn Cao Vít: Loài vượn nhỏ có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất trên thế giới, được phát hiện trong một khu rừng nhỏ ở huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng. FFI cùng các đối tác đã thành lập khu bảo tồn để bảo vệ loài này. Từ khi triển khai dự án bảo tồn, số lượng vượn Cao Vít đã tăng hơn gấp đôi (khoảng 135 cá thể).

Vượn Cao Vít

Vượn đen tuyền: Cũng là loài cực kỳ nguy cấp và đang tiếp tục suy giảm. Hiện chỉ còn khoảng 60 cá thể ở Việt Nam, xuất hiện ở một vài vùng như Mù Cang Chải (Yên Bái) và Mường La (Sơn La). 

Vượn đen tuyền

Voọc mũi hếch: Loài đặc hữu, là loài linh trưởng lớn nhất và độc đáo nhất của Việt Nam nhưng nguy cấp nhất thế giới, tìm thấy ở Quản Bạ và Khau Ca, tỉnh Hà Giang. Nhờ sự hỗ trợ của FFI bảo vệ khỏi các mối đe dọa, hiện quần thể chính đang dần tăng trưởng. Việc bảo tồn loài linh trưởng quý hiếm này rất cấp thiết. Tuy nhiên, công tác bảo tồn gặp không ít khó khăn. Nhiều hộ dân sinh sống, canh tác trong khu bảo tồn và khai thác nguồn lợi từ rừng đã tác động xấu đến môi trường sinh cảnh của voọc mũi hếch; ý thức bảo vệ rừng của mốt số người dân gần khu bảo tồn chưa cao;...

Voọc mũi hếch đang gặp nguy hiểm

FFI Chương trình Việt Nam cùng làm việc với cộng đồng và cơ quan chính quyền địa phương để bảo vệ di sản thiên nhiên của Việt Nam. FFI phối hợp chặt chẽ với Chi cục kiểm lâm, Vụ Quản lý rừng đặc dụng và phòng hộ (Bộ NN&PTNT). Phần lớn động vật được bảo tồn trong chương trình Việt Nam đều là loài đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng toàn cầu và ưu tiên cao nhất là nhắm vào các loài linh trưởng.